Sala Doświadczania Świata
SNOEZELEN jest adresowana do wszystkich dzieci, którzy w szczególny sposób potrzebują odprężenia, relaksacji. W 1974 roku w Holandii powstał pierwowzór Sali Doświadczania Świata. Mimo to należy stwierdzić, że zawierała wszystkie podstawowe cechy, które do dzisiaj konstytuują każde pomieszczenie Snoezelen.
Pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę. Po pierwsze opracowano ofertę apelującą do wszystkich zmysłów. Po drugie były to bodźce o stonowanym natężeniu. Po trzecie wymagały pewnej aktywności, ale dopuszczały też odpoczynek i relaksację. Już wtedy zdecydowano o czymś ważnym, co potem stało się integralną regułą metody Snoezelen. Mianowicie postawiono, że opiekun nie będzie kierował dziećmi. Natomiast pozwoli, aby dzieci dokonywały samodzielnych wyborów i podejmowały samodzielne decyzje. To nie dziecko szło za opiekunem, ale opiekun za dzieckiem.
W wyniku burzliwej dyskusji stworzono „SNOEZELEN”, który łączy dwa holenderskie czasowniki „snuffelen” – węszyć, obwąchiwać, szperać i „ doezelen” – drzemać, trwać w półśnie, patrzeć. Ta zbitka wyrazowa niezwykle trafnie oddaje podwójny charakter. Z jednej strony ma być nieinwazyjną, lecz skuteczną Stymulacją Wielozmysłową dzieci, które mają problemy z odbieraniem i przepracowaniem bodźców z otoczenia. Z drugiej strony ma wyciszać, odprężać, uspokajać.
Dwa cele – AKTYWIZACJA i RELAKSACJA w tej metodzie są nierozerwalne. Odpowiednio wyposażona Sala Doświadczania Świata pozwala na równoczesne osiąganie jednego i drugiego celu, prowadząc do pozytywnych rezultatów u dzieci, które w ostrożny sposób poznają otoczenie, będąc zarówno aktywnym, jak i mając możliwość odpoczynku. Tu wszystko jest niewymuszone i harmonijne. Pomieszczenie Sali to fragment przestrzeni w której na dzieci spływają przemyślane i właściwe, dobrane bodźce słuchowe, wzrokowe, dotykowe, zapachowe, kinestyczne. Są one rozproszone, a zarazem tworzą harmonijną całość dzięki czemu zachodzi proces Integracji Sensorycznej. Bodźce w Sali Doświadczania Świata mają odpowiednio wypośrodkowane natężenie, tzn. nie atakują, ale otaczają na zasadzie przyjaznej, relaksującej warstwy wrażeń wielozmysłowych.
Dziecko w Sali Doświadczania Świata może dokonywać własnych wyborów, może odciąć się od jednych impulsów, a intensywnie zająć innymi. Może to robić bez przeszkód, ponieważ nie ma niczego, co przeszkadzałoby w odbiorze oferty bodźców, ani też zakłócałoby stan odprężenia. Nie ma tu mowy o monotonii. Coraz to nowe obszary wrażliwości sensorycznej są stymulowane i aktywizowane. Przestrzeń Sali motywuje zarówno do odpoczynku, jak i aktywności. W tym „nico innym świecie” oba stany przenikają się i dopełniają wzajemnie.
Snoezelen na świecie jest bardzo popularna. Poza granice Holandii metoda wyszła już 1980 roku, zaczęły powstawać liczne pomieszczenia w Niemczech. Obecnie w tym kraju istnieje ponad 2000 Sal. W 987 roku powstała pierwsza Sala Snoezelen na Wyspach Brytyjskich, a po niej setki sal. W 1992 roku idea Snoezelen dotarła na drugą półkulę do stanów Zjednoczonych. W Stanach zaczęto też bardziej odważnie adresować Snoezelen do samych profesjonalnie pomagających np. w 2005 roku urządzono taką salę dla pielęgniarek, aby w ten sposób dać im miejsce relaksu i odpoczynku po stresującej pracy. Bardzo duże zainteresowanie obserwuje się w Izraelu, gdzie pierwsza Sala Doświadczania Świata powstała w roku 1995 w Hajfie, a także w Japonii, gdzie jest dużo prywatnych sal. Można śmiało powiedzieć, że Sala Doświadczania Świata sprawdza się w każdym kraju i w każdej kulturze.
Ciągły rozwój metody Snoezelen i możliwość jej płynnej adaptacji do potrzeb bardzo różnych uczestników udowadnia, że jest to wciąż aktualna i obiecująca perspektywa działania. Metoda Snoezelen, zaliczana jest do działań opartych na stymulacji polisensorycznej. Jest to świat przyjazny, pozbawiony chaosu nakładających się na siebie bodźców, pozwalać na skupienie się na wybranych elementach środowiska, dawać możliwość reagowania w dowolnym tempie, z możliwością powtórzeń danej czynności bez ograniczeń. Wynikiem przebywania w Sali jest rozluźnienie, zainteresowanie otoczeniem, zmniejszenie pasywności, polepszenie kontaktu z osobą prowadzącą, poczucie bezpieczeństwa, doświadczenie samego siebie.